Czy joga dla dzieci to dobry pomysł? Na pewno wielu praktyków jogi zadawało sobie to pytanie. Zdania są oczywiście podzielone. Część osób może uznać jogę za zbyt spokojny i nazwijmy to wprost, nudna dla ruchliwego dziecka, które potrzebuje się wybiegać, wykrzyczeć i wyszaleć. Dobrze poprowadzone zajęcia jogi, mogą skutecznie zaciekawić nawet najmłodsze dzieci i sprawić, że już zawsze będą chętnie sięgać po matę do jogi. W tym wpisie przybliżamy temat ćwiczeń jogi dla dzieci i ich dobroczynnego wpływu na dziecięce ciało oraz psychikę.
Zajęcia jogi dla dzieci
Jedna z najważniejszych kwestii, o których należy pamiętać, to to, że dziecko nie jest miniaturką dorosłego. Nie wystarczy prezentować asany i udzielać instrukcji dotyczących techniki ich wykonania. Pamiętajmy, że najmłodsze dzieci zazwyczaj szybko się nudzą, są w stanie skoncentrować się na ćwiczeniu tylko przez chwilę. Do tego najmłodsi potrafią być bardzo ruchliwi, co może uniemożliwiać długotrwałe utrzymywanie jednej pozycji. Dlatego należy przyjąć podstawową zasadę, że joga dla dzieci ma być przede wszystkim zabawą, a nie standardową, regularną praktyką, jak w przypadku osób dorosłych. Zajęcia jogi dla dzieci nie powinny przekraczać 1 godziny, w przeciwieństwie do klasycznej sesji, która trwa zazwyczaj 90 minut. Pozycji powinno być możliwie jak najwięcej, a czas ich utrzymania stosunkowo krótki. Objaśnienia dotyczące poszczególnych asan muszą być zwięzłe i konkretne. Dziecko słuchające zbyt długich i skomplikowanych instrukcji zapewne rozproszy się w między czasie i przestanie w ogóle słuchać, co się do niego mówi. Oprócz różnorodności asan, warto wykorzystywać dodatkowe pomoce i akcesoria, a także prowadzić zajęcia przy muzyce, która będzie je uatrakcyjniać, w szczególności dla najmłodszych dzieci. Osoba prowadząca ćwiczenia jogi dla dzieci powinna pozostawać w kontakcie z ich rodzicami, a także znać historię zdrowotną dziecka, z uwzględnieniem zarówno zdrowia fizycznego jak i psychicznego. Joga dla dzieci może przynosić wspaniałe rezultaty, ale musi być prowadzona z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb dziecka i jego ewentualnych trudności rozwojowych czy problemów emocjonalnych.
Akcesoria w jodze dla dzieci
Wykorzystywanie akcesoriów w zajęciach jogi dedykowanych dla dzieci jest sprawą wręcz kluczową. Pomoce uatrakcyjniają sesję jogi szczególnie w przypadku młodszych uczestników, przez co łatwiej utrzymać uwagę i zainteresowanie dziecka. Podstawowym elementem zajęć będzie oczywiście mata do jogi. Teoretycznie możnaby wykorzystywać maty o regularnych rozmiarach, dedykowane dla osób dorosłych, jednak w żaden sposób nie zachęci ona dziecka do rozpoczęcia przygody z jogą. W ostatnim czasie pojawia się coraz więcej propozycji mat do jogi dedykowanych konkretnie dzieciom. Czym mata do jogi dla dzieci różni się od standardowej maty? Przede wszystkim jest krótsza niż regularna mata dla osoby dorosłej. Jej długość to około 120-150 cm. Można sobie w tym miejscu zadać pytanie czy to nie jest przesada i czy takie szczegóły mają jakiekolwiek znaczenie? Wyobraźmy sobie, że podajemy małemu dziecku sztućce do zjedzenia posiłku. Teoretycznie pewnie jakoś sobie poradzi, lepiej lub gorzej, ale da radę zjeść. Nikogo raczej nie dziwi, że na początku dziecko używa mniejszych, plastikowych sztuśców, które łatwiej utrzymać w dłoni, nie powodują ryzyka skaleczenia, a także łatwiej mieszczą się w małej buźce dziecka. Podobnie sytuacja wygląda z matą do jogi. Oczywiście, że dziecko może ćwiczyć na macie do jogi dla osoby dorosłej. Pytanie tylko po co? Mniejszy wymiar maty ma w tym przypadku duże znaczenie, bo dziecko może się poczuć na mniejszej macie bardziej swobodnie i przytulnie. Do tego maty do jogi dla dzieci mają zazwyczaj ciekawe wzory i są kolorowe. Zachęcają do wejścia na matę. Niekiedy znajdują się na niej rysunkowe grafiki z podstawowymi asanami i ich nazwami, dzięki czemu dziecku łatwiej zapamiętać pozycje w jodze. W ofercie SklepJogina.pl przepiękna mata stworzona dla dzieci to mata Joy in me Flow Kids Marshmallow, która ma ciekawy wzór i radosne kolory zachęcające do częstego ćwiczenia. Akurat ta mata jest wykonana z naturalnego kauczuku pokrytego warstwą mikrofibry. To jedno z lepszych rozwiązań w przypadku jogi dla dzieci ze względu na dynamiczny charakter zajęć. Gdy dziecko co chwilę zmienia pozycję i pozostaje w ruchu, dłonie i stopy stają się cieplejsze, a czasem nawet lekko spocone. Wtedy mikrofibra dobrze hamuje poślizg na macie. Co więcej cięższy kauczuk sprawia, że mata dobrze trzyma się podłogi i jej boki nie podwijają się podczas ćwiczeń. Te dwie rzeczy potrafią bardzo zirytować i zniechęcić do praktyki niejednego dorosłego. W przypadku dzieci jest to podwójnie ważne, bo maluchy z reguły mają mało cierpliwości i szkoda by było zrazić je do praktyki jogi przez niewłaściwie dobraną matę.
Jakie jeszcze akcesoria oprócz maty do jogi warto wykorzystać podczas ćwiczeń jogi dla dzieci? To może nieco zaskakujące, ale świetnie sprawdzą się kartki i kredki, dzięki którym dzieci będą mogły narysować swoje ulubione asany. Dobrym pomysłem jest wykorzystanie asan, które nawiązują do sylwetek zwierząt, a także elementów środowiska naturalnego. Przykładów jest tutaj naprawdę dużo. Pozycja góry, drzewa, krokodyla, krowy i kota, a także kobry to jedne z najbardziej popularnych. Dzieci mogą narysować daną asanę, a potem ją wspólnie wykonać. Wykorzystanie kartek i kredek to zdecydowanie najprostrze i stosunkowo tanie rozwiązanie urozmaicające zajęcia. Jeśli budżet pozwala na zakup bardziej specjalistycznych akcesoriów, to na rynku powoli zaczynają się pojawiać karty i kostki do jogi dla dzieci. Umieszone na nich rysunki asan oraz ich nazwy pozwalają na przeprowadzanie losowań, którą pozycję w danym momencie wykonać. Akcesoria ta często jednak nie są tłumaczone na język polski. Napisy w języku angielskim teoretycznie możnaby potraktować jako atut i kolejną okazję do kontaktu z tym językiem, jednak należy pamiętać, że w przypadku bardzo małych dzieci może okazać się, że zbyt dużo bodźców daje dokładnie przeciwny efekt i maluch się po prostu zniechęci lub straci zainteresowanie zajęciami. Tak jak joga dla dorosłych w ciągu ostatnich kilkunastu lat zyskała ogromną sławę w Polsce, należy się spodziewać, że z jogą dla dzieci będzie podobnie i oferta akcesoriów przeznaczonych do ćwiczeń jogi dla dzieci będzie się poszerzać. Tymczasem warto korzystać z łatwiej dostępnych środków i czerpać z innych technik ruchowych przeznaczonych dla dzieci. Jeśli rozmiary sali pozwalają na wykorzystanie akcesoriów takich jak hulahop czy skakanki, warto włączyć je jako element rozgrzewki w jodze dla dzieci. Bardzo proste pomoce takie jak balony czy kolorowe piórka będą świetnym sposobem na wprowadzenie dzieci w podstawowe techniki oddechowe. Ćwiczenie może sprowadzać się do nadmuchiwania balonów, a potem wykorzystywania ich do zabawy. Zdmuchiwanie kolorowych piórek uczy podstawowej kontroli nad wydłużaniem fazy wydechu. Szczególnie w przypadku najmłodszych dzieci warto korzystać z podkładu muzycznego, który na pewno wprowadzi radosną i pozytywną atmosferę i nada odpowiednie tempo zajęciom. Na koniec zajęć powinna pojawić się krótka relaksacja, która wyciszy małych uczestników pozwoli chwilę odpocząć po przeprowadzonych ćwiczeniach jogi dla dzieci. Warto mieć pod ręką miękkie, kolorowe koce do jogi, ponieważ część maluchów może zechcieć opatulić się do relaksu. Zdarza się, że nawet w ciepły dzień dzieci lubią zakopać się w pod kocem, który daje im poczucie bezpieczeństwa. Taki kocyk musi być przyjemny w dotyku. Nie moze drapać, ani rozpraszać podczas odpoczynku. Idealną propozcyją będzie koc do jogi Bodhi Asana który zapewni komfort i ułatwi rozluźnienie na koniec zajęć.
Ćwiczenia jogi dla dzieci – najczęstsze błędy
Podczas ćwiczeń jogi dla dzieci bardzo łatwo popełnić błędy. Oczywiście nie myli się tylko ten, który nic nie robi, jednak w przypadku zajęć jogi dla dorosłych jest o tyle łatwiej, że osoba dorosła potrafi sobie pewne rzeczy sama wytłumaczyć, dopowiedzieć. Często ma świadomość własnych ograniczeń i nawet nie wpadnie na to żeby szukać winy w sposobie prowadzenia zajęć. W przypadku zajęć jogi dla dzieci sprawa jest o tyle bardziej ryzykowna, że po pierwsze dzieci są zazwyczaj niecierpliwe, mogą mieć problemy z dłuższym koncentrowaniem się. Zazwyczaj po pierwszych zajęciach będą wiedziały czy sesja była fajna czy to zupełnie nie to. Popełnione błędy mogą spowodować, że takie dziecko nigdy już nie wróci na zajęcia. O jakich błędach najczęściej możemy mówić? Przede wszystkim niektórym może się wydawać, że skoro są instruktorami jogi dla osób dorosłych, to mają pełne uprawnienia do prowadzenia zajęć dla dzieci. Nic bardziej mylnego. Osoba podejmująca się prowadzenia ćwiczeń jogi dla dzieci, powinna mieć po pierwsze przygotowanie pedagogiczne. Nawet najbardzien wytrwany instruktor, który przysłowiowo zjadł zęby na wieloletniej praktyce jogi, nie będzie odpowiednim przewodnikiem w jodze dla najmłodszych, jeśli nie ma wiedzy jak prowadzić zajęcia dla dzieci. Często pojawiającym się błędem jest traktowanie dziecka jak małego dorosłego, tzn. prowadzenie sesji w sposób niemalże identyczny jak dla osób dorosłych, stosowanie skomplikowanych objaśnień i instrukcji dotyczących techniki wykonania asan i ograniczanie się do prezentowania pozycji, oczekując, że dzieci wykonają je perfekcyjnie i będą trwać w nich przez dłuższy czas. Jeśli zapomnimy o tym, że joga dla dzieci ma być przede wszystkim zabawą, to niestety takie zajęcia są raczej skazane na porażkę. Zbyt mało pozycji w trakcie sesji i niestosowanie akcesoriów, które podnosiłyby atrakcyjność zajęć, to kolejne błędy, które mogą skutecznie odstraszyć od ćwiczenia jogi przez dzieci. Kolejnym błędem i to niestety nie tylko w jodze, jest prowadzenie zajęć dla dzieci przez osobę, która totalnie nie chce tego robić. Taka sytuacja się niestety może zdarzyć ze względów finansowych. Instruktor zatrudniony w klubie fitness, prowadzący regularną praktykę jogi dla osób dorosłych, otrzymuje możliwość prowadzenia zajęć jogi dla dzieci i skuszony okazją zarobku podejmuje się tego ogromnego wyzwania bez pojęcia jak prawidłowo to robić. Skutki niestety prawie na pewno będą okłapane. W ostatnim czasie pojawia się coraz więcej kursów dla nauczycieli, instruktorów, psychologów i psychoterapetów z zakresu prowadzenia zajęć jogi dla dzieci. To idealna sytuacja, kiedy osoba z pewnym zapleczem i wiedzą decyduje się na szkolenie i poszerza swoje kompetencje na takim kursie.
Joga dla dzieci i dorosłych
Częstym błędem popełnianym przez rodziców jest zabieranie swoich pociech na zajęcia jogi dla dorosłych. Niestety jako instruktorzy jogi spotykaliśmy się z tym setki razy. Rodzic zaczyna regularnie chodzić na zajęcia, bardzo mu się podobają i odruchowo chce się tym dobrodziejstwem podzielić ze swoim dzieckiem. Możnaby rzecz, że to piękny, rodzicielski odruch. Czasem po prostu rodzic nie ma co zrobić z dzieckiem i dlatego chce zabrać je ze sobą. Niestety rodzice nie zdają sobie sprawy, że stawianie dziecka w takiej sytuacji może przynieść negatywne konsekwencje. Po pierwsze dziecko nie ma takich samych możliwości fizycznych jak osoba dorosła. Jest rzeczywiście o wiele bardziej elastyczne i zazwyczaj ma o wiele większe zakresu ruchów w stawach, ale na pewno ma zdecydowanie mniej siły. Dodatkowo dziecko może nie umieć zapanować nad tym co robi i doprowadzić do kontuzji, jeśli w porę nie odpuści wykonywanej pozycji pomimo bólu i ogromnego dyskomfortu, chcąc dorównać dorosłym, którzy w tym samym czasie bez większego wysiłku utrzymują daną asanę. Ze względu psychologicznego, może dojść do sytuacji, w której dziecko rywalizuje z dorosłymi. Pomimo, że na zajęciach jogi w ogóle nie powinno dochodzić do czegoś takiego, to dziecko może i tak podświadomie dążyć do konkurowania z dorosłymi. Ta rywalizacja może się zakończyć fiaskiem i ogromną frustracją u dziecka , że dorośli mają więcej siły, rozumieją co mają robić i lepiej sobie radzą. Stawianie dziecka na równi z dorosłymi i oczekiwanie, że będzie sobie radzić tak samo jak osoby dużo starsze jest po prostu nie w porządku wobec dziecka. Jeśli rodzic chce ćwiczyć jogę razem ze swoją pociechą, to należy poszukać zajęć przewidujących udział obojga w jednej sesji. Zajęcia jogi dla rodziców z dziećmi mogą okazać się fantastyczną zabawą i okazją do wspólnego spędzenia czasu w sposób aktywny. Jeśli akurat w Twoje okolicy w ofercie nie ma jogi dla dzieci z rodzicami, warto poszukać filmików dostępnych na kanałach typu Youtube.pl. Mogą one ułatwić rozpoczęcie wspólnej praktyki jogi z dzieckiem, a także zainspirować do tworzenia własnych wariantów poszczególnych asan. Ze względu na to, że rodzic ma o wiele więcej siły niż dziecko, które z kolei jest dużo lżejsze od osoby dorosłej, a także bardziej rozciągnięte można niekiedy pozwolić sobie na prawdziwe powietrzne akrobacje rodem z sesji Acro Jogi, ćwiczonej w parach. Możliwe, że znasz ćwiczenie określane mianem „samolotu”. Osoba na dole kładzie się na plecach i ustawia proste w kolanach nogi pod kątem prostym do podłoża. Druga osoba, a w tym przypadku dziecko, opiera biodra o stopy osoby leżącej na podłodze i zastyga w powietrzu w powietrzu z wyprostowanymi rękami i nogami. To nic innego jak połączenie asan takich jak Urdhva prasarita padasana oraz salabhasany nazywanej pozycją świerszcza. Możliwe, że pierwszą wspólną praktykę jogi masz już ze swoim dzieckiem za sobą, nawet o tym nie wiedząc.
Joga w okresie dojrzewania
A co z nastolatkami? Czy to jeszcze dzieci, czy młodzi dorośli? To oczywiście zależy. Okres dojrzewania przebiega u nastolatków w sposób bardzo różny i w różnym tempie. Zdarza się, że dziewczynkę w wieku piętnasty lat można by pomylić z dwudziestolatką patrząc jedynie na sam jej wygląd. Zdarza się, że dzieci dojrzewają nieco później. Pomimo, że każde dziecko jest inne, rozwija się we własnym tempie, to nie podlega dyskusji, że w okresie dojrzewania dochodzi do burzy hormonalnej, która może pociągać za sobą przykre konsekwencje takie jak zmiany nastroju, wahania wagi, problemy skórne, czy w przypadku dziewczynek zaburzenia miesiączkowania. Regularna i odpowiednio dobrana praktyka jogi może pomóc w regulacji gospodarki hormonalnej, a także skorygować postawę ciała, która w tym okresie może ulec znacznemu pogorszeniu, przez długi czas spędzany w pozycji siedzącej podczas nauki czy czasu wolnego spędzanego przed ekranem komputera, smartfona czy telewizora. Dodatkowo praktyka jogi kształtuje charakter, pozwala na spotkanie z samym sobą, uczy odnajdywania wewnętrznego spokoju i równowagi, co może okazać się wyjątkowo cenne dla młodzieży, która doświadcza trudności i zmaga się z problemami emocjonalnymi na kolejnych etapach dojrzewania.
Joga dla dzieci – korzyści
Joga dla dzieci prowadzona w sposób mądry i dostosowany do potrzeb uczestników będzie niosła ze sobą wiele korzyści. Najważniejsze z nich to przede wszystkim możliwość wczesnego korygowania wad postawy ciała. Joga podobnie jak gimnastyka korekcyjna kładzie nasick na symetrię pracy prawej i lewej strony oraz dbałość o prawidłową postawę. Kolejną korzyścią wynikającą z regularnych ćwiczeń jogi dla dzieci będzie poprawa gibkości i koordynacji ruchowej, a także wzmocnienie poszczególnych grup mięśniowych. Dzieci praktykujące jogę od najmłodszych lat mają okazję do lepszego poznania swojego ciała, w tym jego możliwości i ograniczeń. Dodatkowo kształtowana jest umięjetność koncentracji, dokładności w działaniu, a także rozbudzana jest świadomość własnego ja, co ułatwie określanie własnych potrzeb. Ważne jest również to, że dziecko od najmłodszych lat podejmuje aktywność fizyczną i umysłową, co staje się nieodłączną częścią jego życia. W późniejszych latach dla dziecka będzie to wręcz oczywiste, że warto ćwiczyć i się ruszać. Korzyści płynących z jogi najlepiej doświadczyć na sobie, dlatego drodzy rodzice, czas najwyższy wprowadzić Wasze pociechy w niesamowity świat jogi. Dzieciaki na maty!
